Modelowe rozwiązania mieszkaniowe dla młodych ludzi
WYZWANIE:
W jaki sposób włączyć młodych mieszkańców miasta w proces projektowania przestrzeni mieszkalnej w Fabryce Pełnej Życia w Dąbrowie Górniczej, aby w przyszłości było to wymarzone miejsce do życia i założenia rodziny?
OPIS
Dąbrowa Górnicza powstała w wyniku łączenia się w większy organizm miejski wielu miejscowości górniczych. Przez lata miasto było jedynie „dodatkiem” do funkcjonujących tu kopalni węgla kamiennego, hut (stali, cynku), a zwłaszcza do jednej z największej inwestycji przemysłowych, tzw. Polski Ludowej, jaką był kombinat metalurgiczny – Huta Katowice (otwarcie w końcu lat 70. XX wieku) – jego powstanie spowodowało gwałtowny wzrost liczby mieszkańców. Wystarczy wspomnieć, że w roku 1970 miasto liczyło 62 tysiące mieszkańców, a po uruchomieniu kombinatu liczba ludności sięgnęła 152 tysięcy (w roku 1982). Obecnie w Dąbrowie Górniczej zamieszkuje ok. 116 tys. osób. Zauważalny jest zwłaszcza odpływ ludzi młodych i – związany z tym – proces spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym.
Podobne procesy można zauważyć w wielu miastach w Polsce, głównie tych średniej wielkości, będących kiedyś ważnymi ośrodkami miejskimi (np. byłe miasta wojewódzkie), a dzisiaj cierpiącymi na zjawisko depopulacji, związane z upadkiem przemysłu, zmianami administracyjnymi, suburbanizacją czy centralistyczną polityka lokalizującą usługi publiczne tylko w największych miastach.
DOTYCHCZASOWE SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU:
Zmagając się z powyższymi problemami, miasta tworzą różne lokalne strategie rozwoju mające na celu przeciwdziałanie tym negatywnym trendom, jak również apelują o zmianę polityki miejskiej na szczeblu centralnym na taką, która zabezpiecza bardziej ich interesy (opartą na koncepcji i założeniach deglomeracji). Jednym z często poruszanych wątków jest temat mieszkalnictwa, które oddane deweloperom, wymaga dzisiaj gruntownego przemyślenia. Widoczny jest brak modeli alternatywnych, atrakcyjnych i dostępnych dla wszystkich, które zachęciłyby ludzi do mieszkania w mieście. Nie uwzględnianie tematu polityki mieszkaniowej w programach rewitalizacyjnych i zaufanie w tej kwestii inwestorom komercyjnym pogłębia zjawisko depopulacji. W skali kraju niewiele jest prób wyjścia z tej dosyć patowej sytuacji. Samorządy bardzo rzadko same decydują się na budowanie mieszkań czy czerpanie z własnych zasobów komunalnych. Niewiele jest również prób działania opartego na partnerstwie publiczno-prywatnym, oddolnej spółdzielczości czy innych innowacyjnych rozwiązaniach.
Do wyjątków należy kilka krajowych realizacji, które wytyczają nowe ścieżki rozwoju. Mowa tu o Warszawskiej Dzielnicy Społecznej czy Nowych Żernikach we Wrocławiu. W obu przypadkach to samorządy są animatorami całego procesu. To jednak przykłady z dużych miast, które mierzą się z nieco innymi problemami niż np. Dąbrowa Górnicza, w której realizowany jest projekt rewitalizacyjny „Fabryka Pełna Życia”. Potrzebujemy dzisiaj nowych, modelowych rozwiązań mieszkaniowych właśnie dla takich miast jak Dąbrowa, miast średniej wielkości i z przemysłową przeszłością, które pozwolą tym miastom wejść ponownie na ścieżkę rozwoju.
WAŻNE INFORMACJE:
Definiując w poprzednich punktach problem, z jakim się mierzymy, oraz kreśląc kontekst sytuacji i potencjalne rozwiązania, wiemy, że tym, czego dzisiaj potrzebujemy przy realizacji inwestycji „Fabryka Pełna Życia”, jest dobry pomysł na kwestie mieszkaniowe. Na terenie Fabryki na pewno powstanie budynek mieszkalny, i to nie jeden. Na początek zaplanowano budowę bloku mieszkalnego B4 (powierzchnia całkowita 680 m², powierzchnia użytkowa 477 m², przewidywana liczba mieszkań: 12 o powierzchni ok. 30 m²)
Wspólnie z wybranym innowatorem chcielibyśmy się zastanowić nad tym: Jak powinien współcześnie funkcjonować i wyglądać taki obiekt? Jaki model funkcjonowania i organizacji przestrzennej powinien przyjąć? Ile powinno w nim być przestrzeni wspólnej, a ile prywatnej? Czy powinien na siebie zarabiać? Dla jakich grup społecznych powinien powstać i jak mógłby budować relacje społeczne? To tylko kilka z wielu pytań, które chcemy postawić, przygotowując się do inwestycji. Ich przepracowanie pozwoli nam na zbudowanie innowacyjnego rozwiązania mieszkaniowego, które będzie możliwe do implementowania również w innych miejscach.
