Koniec z kredytami na nowe kotły
WYZWANIE:
Jak pomóc osobom starszym rozwiązać problem zadłużania się (w związku z ubóstwem energetycznym), aby w przyszłości uniknąć problemów społecznych osoby starszej, rodziny oraz dziedziczenia przez JST nieruchomości obciążonych zadłużeniem?
OPIS
Jednym ze skutków starzejącego się społeczeństwa i opuszczaniem domów rodzinnych przez młodsze pokolenia staje się pozostawienie samotnych, starszych osób jako jedynych lokatorów domów jednorodzinnych (w 2020 roku w Czerwionce-Leszczynach zamieszkiwało 8 440 osób w wieku poprodukcyjnym wobec 7 364 w roku 2015, w szczególności kobiet, które w danej populacji stanowią 68% – wynika to z krótszej przeciętnej długości życia kobiet). Osoby samotne, starsze nie radzą sobie ekonomicznie z utrzymaniem sporych nieruchomości. W każdym roku obserwujemy, że na terenie gminy przybywa nieruchomości, które zamieszkuje jedna osoba znajdująca się w podeszłym wieku.
Osoby takie nie modernizują swoich nieruchomości ze względu na brak informacji, brak środków finansowych, brak wiedzy i zdolności do podjęcia się takiej inwestycji. Ogólne dane Czystego Powietrza wskazują, że osoby najmniej zaradne i zamożne rzadko korzystały z oferty programu (najwyższego dofinansowania). Nieruchomości te nie są termo modernizowane, nie mają wymienionych źródeł ciepła i ostatecznie popadają w zaniedbanie, które prowadzi do zdecydowanego obniżenia wartości tej nieruchomości.
Dodatkowo rosnącym powiązanym problemem staje się zadłużenie. Starsze osoby ze względu na niskie dochody, chcąc utrzymać dom, biorą kredyt i często wpadają w spiralę zadłużenia (kredyty na zakup opału, niezbędne naprawy, które zagrażają mieszkaniu w danej nieruchomości). Ostatecznie po kilku, kilkunastu latach wartość zadłużenia bilansuje wartość nieruchomości. W przypadku śmierci właściciela i odrzuceniu spadku (a dzieje się tak w wyniku konieczności przejęcia nieruchomości wraz z zadłużeniem — w przypadku kilku spadkobiorców przejęcie takie nie jest atrakcyjne) przez spadkobierców konsekwencje zadłużeń spadają na gminę. Gmina w wyniku procedur zostaje spadkobiercą zadłużonych nieruchomości, co generuje koszty dla jest wynikające z prowadzonych przez Sąd postępowań spadkowych oraz działań komorniczych.
Mówimy więc o dwóch problemach zarówno dziedziczeniu przez gminę długów, jak i problemie społecznym związanym z trudnościami ekonomicznymi starszych osób. Ubóstwo energetyczne generuje spiralę zadłużenia, skutki społeczne dla zobowiązanego, ekologiczne skutki braku termomodernizacji obiektu i wymiany źródła ciepła, a w konsekwencji koszt pod stronie budżetu miasta, który jest zbudowany ze środków publicznych.
DOTYCHCZASOWE SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU:
Wcześniej nie podejmowano działań na rzecz rozwiązania tego problemu. Problem rośnie w ostatnich czasach w związku ze zmianami liczby osób starszych, samotnych, a także tematem rosnących źródeł energii. Spodziewamy się większej skali zjawiska w związku z uchwałą antysmogową.
WAŻNE INFORMACJE:
Rozwiązanie powinno obejmować sposób identyfikacji osób w trudnym położeniu oraz możliwości w zakresie podnoszenia ich świadomości. Przykładem mogą być działania na UTW. W naszej opinii temat zadłużenia jest wstydliwy i nie jest dyskutowany. Problemy te są skryte, jednak narastają i pojawiają się dopiero w momencie, gdy pojawia brak możliwości rozwiązania.